كارگزار ناظر كيست؟
هر فردي كه قصد خريد و فروش سهام در بورس را دارد، نمي‌تواند به‌طور مستقيم اين امر مهم را انجام دهد. انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران براي مشتريان حقيقي از طريق كارگزاري ها و يا كارگزاران ناظر صورت مي‌پذيرد. به اين صورت كه انتخاب كارگزاري و دريافت كد بورسي، اولين قدم ورود به بازار سرمايه است. در واقع كارگزاري ها به‌عنوان نهاد واسط بين خريداران و فروشندگان عمل مي‌كنند و نقش نماينده‌اي دارند.
كارگزار ناظر كيست و منظور از تغيير كارگزار ناظر چيست؟
پس از انتخاب كارگزاري و انجام مراحل ثبت نام، سامانه جديد معاملات فعال خواهد شد و دارايي سهامداران در هر يك از نمادهاي معاملاتي زير نظر يك كارگزار، كه به آن كارگزار ناظر گفته مي‌شود، قرار مي‌گيرد. همان طور كه گفته شد كارگزار به عنوان واسط بين خريداران و فروشندگان عمل مي‌كند و سهامداران از آن پس دارايي سهام خود را در هر نماد معاملاتي صرفاً از طريق كارگزاري ناظر خود در آن نماد معاملاتي مي‌توانند به فروش برسانند. در صورتي كه در گذشته چيزي به نام كارگزار ناظر وجود نداشت و افراد مي‌توانستند سهام خود را در كارگزاري‌هاي مختلف بفروشند. امروزه مي‌توان در چندين كارگزاري ثبت نام كرد و به معامله پرداخت؛ ولي زمان فروش سهام حتماً بايد از طريق كارگزاري كه سهم مورد نظر براي اولين بار خريداري شده، آن را به فروش رساند يا اين كه درخواست تغيير كارگزار داد.
روش تشخيص كارگزار ناظر
افرادي كه تنها در يك كارگزاري ثبت نام كرده‌اند و تمام معاملات خود را از طريق آن انجام مي‌دهند؛ كارگزار ناظرشان نيز همان كارگزاري است. چنان چه فرد با چند كارگزاري مختلف فعاليت داشته باشد، كارگزار ناظر بر اساس سوابق فعاليت سهامدار با كارگزاران مختلف در بورس اوراق بهادار مشخص مي‌شود. لذا ممكن است دارايي يك سهامدار در يك نماد معاملاتي زير نظر كارگزار ناظر متفاوتي نسبت به ديگر سهامش در يك نماد معاملاتي ديگر باشد. حال براي تشخيص كارگزار ناظر روش‌هاي متفاوتي وجود دارد كه در ادامه به آن مي‌پردازيم.
۱.مراجعه به سايت شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه
با مراجعه و ثبت نام در سايت شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه به آدرس www.csdiran.com در قسمت «سرويس‌هاي الكترونيكي به سهامداران» مي‌توان تمامي موجودي دارايي سهام را مشاهده و ضمن مشاهده كارگزار ناظر هر سهم، اقدام به چاپ يا دانلود فايل PDF برگه خريد سهام كرد. لازم به ذكر است كه براي استفاده از اين سرويس سهامداران حقيقي بايد كد ملي و سهامداران حقوقي هم مي‌بايست كد سهامداري خود را در سامانه وارد كنند.
هدف اين سامانه ارائه خدمات آنلاين و غير حضوري جهت اطلاع‌رساني دقيق به سهامداران حقيقي و حقوقي است. از جمله خدمات قابل ارائه در اين سامانه علاوه بر درصد هر دارايي از سبد و كارگزار ناظر، نام، نماد، تعداد، قيمت و ارزش سهام، گردش معاملات، مشاهده علت ممنوع شدن نماد، اطلاعيه‌هاي صادرشده از سوي ناشران اوراق بهادار، اعطاي راي و… است. همچنين در اين سامانه امكان مشاهده نماي بازارها، پروفايل اطلاعات سجام اشخاص و نيز دسترسي مستقيم به سامانه سجام براي به‌روزرساني اطلاعات، آخرين اخبار از پايگاه خبري بازار سرمايه و در آينده مطالبات سود نقدي فراهم است.
۲. تطابق گواهينامه نقل و انتقال و سپرده سهام
روش ديگر براي تشخيص كارگزار ناظر اين است كه پس از مراجعه سهامدار به سايت شركت سپرده گذاري اوراق بهادار، كد كارگزار خريدار يا فروشنده موجود در آخرين گواهينامه نقل و انتقال سهام صادرشده را با جدول شناسايي كد كارگزاري كه در سايت موجود است، تطبيق دهد و به اين ترتيب از كارگزار خود در هر نماد معاملاتي اطلاع يابد.
نكته قابل توجه اين است كه چنانچه كد كارگزار خريدار يا فروشنده درج شده در آخرين گواهينامه نقل و انتقال و سپرده سهام صادره پيش از تاريخ ۱۶/۰۹/۱۳۸۷ برابر با ۹۹۹، ۸۸۸، ۷۷۷، ۶۶۶، ۱۱ باشد، سهامداران صرفاً مي‌توانند از طريق ارائه‌شده در روش قبل استفاده از سرويس الكترونيكي وب‌سايت شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه (سهامي عام) از كارگزار ناظر خود مطلع شوند.
۳. مشاهده تعداد سپرده گذاري در پرتفوي سامانه معاملاتي
روش ديگر اطلاع از اين كه آيا كارگزاري كه در حال حاضر با آن كار مي‌كنيد، كارگزار ناظر شما است يا خير، اين است كه در سبد سهام سامانه معاملاتي خود، تعداد سپرده گذاري سهام خود را بررسي كنيد. چنان چه كارگزار ناظر شما، كارگزاري ديگري باشد، تعداد سپرده‌گذاري صفر خواهد بود.